NIEKONGRES - niekongres.pl

Nowe opowieści to temat NieKongresu Animatorów i Animatorek Kultury 2025, jest esencją trzech idei, które wypracowaliśmy wspólnie, w koalicji partnerów, instytucji i organizacji tworzących NieKongres. Następnie przekuliśmy idee w ścieżki tematyczne, w ramach których mogą poruszać się przyszłe i przyszli uczestnicy NieKongresu.

„Zanim przyszłość stanie się faktem, jest opowieścią. Ściślej – wieloma rywalizującymi opowieściami o możliwych przyszłościach. Te opowieści łączą nas i dzielą, kierują naszymi poczynaniami i nadają im sens. (…)

Wiąże się z tym niepokojący paradoks. Nawet jeśli nie potrafimy przewidzieć przyszłości, często umiemy ją sprowokować. Nasze wyobrażenie jutra wpływa na nasze działania (lub ich brak!), a te z kolei przesądzają o tym, co się wydarzy. Jeśli wszyscy uwierzymy, że katastrofy klimatycznej nie da się powstrzymać, to faktycznie czeka nas rzeczywistość z ‘Mad Maxa’. Tak długo, jak będziemy przekonani, że państwa są niezdolne do innowacji i sprawnego działania, skuteczna walka z kolejnymi epidemiami faktycznie będzie je przerastać, bo po prostu nie damy im odpowiednich narzędzi. Wyobrażenia przyszłości określają kursy walut i ceny akcji, prowadzą do nieuzasadnionej paniki albo sprawiają, że do ostatniej chwili nie widzimy nadchodzącego niebezpieczeństwa.

Przeszłość jest ważna i może nas wiele nauczyć. Ale ostatecznie naszą ojczyzną jest jutro, nie wczoraj. To nie pamięć, lecz wychylenie ku temu, co ma dopiero nadejść, czyni nas ludźmi i wyróżnia pośród innych gatunków. Jeśli zagubimy nadzieję na lepszą przyszłość, sami będziemy zgubieni.

(…) Dlatego właśnie tak bardzo potrzebujemy mądrych opowieści o jutrze.”

(Marcin Napiórkowski, „Naprawić przyszłość. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby uratować świat”, Wydawnictwo Literackie 2023)

Proponowane ścieżki podczas NieKongresu:

Centrum i peryferia - W ramach tej ścieżki możesz eksplorować to, co znajduje się poza
mainstreamem animacji kultury – w miejscach, których nie kojarzymy bezpośrednio z animacją kultury albo wśród osób, które działają twórczo na peryferiach (szeroko rozumianych: od peryferii wielkiego miasta po peryferia branż). Wiele z opowieści, które tu snujemy, nie są o tym, jak wykazywać się nowatorstwem w animacji kultury, choć takie także możesz tu spotkać. Kluczowe jest dla nas to, abyś na tej ścieżce mogła/mógł spotkać tych, którzy zmieniają rzeczywistość wokoło (nie tylko w obszarze zmian materialnych, fizycznych, ale także ideowych, społecznych).

Konflikty i konfrontacje - W ramach tej ścieżki zaprosimy Cię do poszukiwania sposobów radzenia sobie w sytuacjach, które przekraczają nasze granice: osobiste, społeczne, granice naszej wyobraźni. Tutaj w bezpiecznych warunkach możesz przyglądać się, czy i jak animacja kultury łączy, wzmacnia, toruje drogi - także wobec wyzwań z jakimi mierzymy się w ostatnich latach takich jak pandemia, zmiany klimatu, wojna czy doświadczenia uchodźcze. Na tej ścieżce przyglądamy się, jak pracować z pogłębiającą się polaryzacją społeczną i wyzwaniami wobec których stajemy, a także w jaki sposób tworzyć miejsca/sytuacje/inicjatywy (także artystyczne) dla nieprzemocowych konfrontacji: od rozmowy, przez dialog, po uczciwe uznanie braku porozumienia.

Kompetencje i adaptacje - Ta ścieżka poprowadzi Cię w rejony, w których możesz dyskutować, badać, doświadczać spraw, jakie w niedalekiej przyszłości mogą mieć kluczowe znaczenie. Zbudowaliśmy ją w oparciu o przewidywanie przyszłości na podstawie obecnych trendów oraz głosowanie, które z tych trendów mogą mieć w najbliższym czasie największe znaczenie dla animacji kultury. Wśród wyłonionych trendów, o których opowiemy na tej ścieżce, brylują: poszukiwanie autentyczności, praca z/w kryzysie uwagi, odnajdywanie się w świecie, w którym fake is new real, mierzenie się z nadprodukcją treści, afirmowanie sztuki „nicnierobienia”, tworzenie bliskich relacji na żywo.

Tekst: Weronika Idzikowska